مهندسی ژنتیک در جهت توسعه پایدار کشاورزی
مهندسی ژنتیک در جهت توسعه پایدار در کشاورزی
مهندسی ژنتیک امروزه در صدر مهمترین و تاثیرگذارترین علوم قرار گرفته است. با استفاده از مهندسی ژنتیک می توان بسیاری از مشکلات موجود در صنایع مختلف از جمله صنایع نفت، صنایع پتروشیمی، پزشکی، صنایع غذایی و کشاورزی را حل نمود. کاربرد بیوتکنولوژی کشاورزی بسیار وسیع بوده و به دلیل همین کاربرد وسیع میتوان از طریق این علم مشکلات مربوط به بهره وری در کشاورزی را حل نمود.
از این رو ابتدا به برخی از مشکلات مربوط در کشاورزی اشاره می شود و سپس برمبنای مهندسی ژنتیک راه حل هایی برای حل این مشکلات ذکر می شود.
افزایش بهره وری در کشاورزی با مهندسی ژنتیک
از مهمترین راههای اساسی پیشرفت در کشور رسیدن به توسعه پایدار در کشاورزی است. برای رسیدن به توسعه پایدار در کشاورزی لازم است تا مشکلات بخش کشاورزی در کشور یک به یک حل گردد. یکی از مهمترین چالش های کشاورزی در ایران پایین بودن بهره وری در کشاورزی است. منظور از پایین بودن بهره وری این است که هزینه تولید بالا و میزان تولید پایین است. برای رسیدن به افزایش بهره وری در بخش کشاورزی باید موارد گوناگونی را بررسی کرد. یکی از راه های رسیدن به افزایش بهره وری در کشاورزی افزایش کیفیت محصولات است. از طریق مهندسی ژنتیک می توان کیفیت محصولات را به سرعت بالا برد. از طریق انتقال ژن به گیاهان می توان کیفیت محصولات را افزایش داد. به عنوان مثال می توان با دست ورزی ژنتیکی گیاهان میزان تولید روغن در گیاهان دانه روغنی مانند کلزا و گلرنگ را افزایش داد. گیاهان دانه روغنی به طور میانگین ۱۰ درصد زمین های کشاورزی در ایران را به خود اختصاص دادهاند با این وجود ایران ۹۵ درصد مواد اولیه تولید روغن را از کشورهای دیگر وارد می کند که همین امر باعث افزایش هزینه تولید روغن و خروج ارز از کشور میشود. در حالی که با دست ورزی ژنتیکی میتوان باعث افزایش تولید روغن در دانههای روغنی شد و واردات مواد اولیه تولید روغن را نیز کاهش داد.مهندسی ژنتیک با همین یک کاربرد کوچک می تواند تاثیر زیادی بر اقتصاد بگذارد.بیوتکنولوژی کشاورزی تنها همین یک کاربرد را نداشته و می تواند از طرق مختلف باعث افزایش بهرهوری در کشاورزی شود.
کاهش مصرف آب در کشاورزی با استفاده از مهندسی ژنتیک
همانطور که در تعریف بهرهوری گفته شد؛ بهره وری به معنی کاهش هزینه تولید و افزایش کیفیت و کمیت محصولات است. یکی از مهمترین هزینه ها در کشاورزی را عامل آب به خود اختصاص می دهد. از طرفی با وجود کم آبی و خشکسالی در کشور کشت بسیاری از محصولات مانند برنج کاهش یافته است. از طریق مهندسی ژنتیک میتوان گیاهان مقاوم به کم آبی را تولید نمود. از طرفی در مهندسی ژنتیک می توان دست به مهندسی ساختار ریشه زده و از طریق تولید گیاهانی که می توانند آب را به میزان بیشتری جذب و نگهداری نمایند؛ با کم آبی مبارزه کرد. مهندسی ساختار ریشه به راحتی میتواند باعث افزایش راندمان آب در گیاهان شود.
تولید بیوکمپوست از طریق مهندسی ژنتیک
یکی از مواردی که باعث می شود گیاهان با کیفیتی در کشاورزی تولید شود؛ غنی بودن خاک از نظر مواد مغذی است. به همین سبب کشاورزان از سالیان دور از طرق مختلف خاک را غنی می کردند. برخی از روش های غنی سازی خاک آسیب های زیادی به محیط زیست وارد می سازد. به عنوان مثال استفاده بی رویه از کودهای شیمیایی باعث آلودگی خاک و آب های زیرزمینی می شود و مشکلات زیادی را برای انسانها و محیط زیست به بار می آورد.استفاده از کودهای زیستی بهترین گزینه برای افزایش حاصلخیزی خاک است. اما به دلیل تولید زمانبر و در دسترس نبودن کمتر از این کودها استفاده می شود. با توجه به اثرات مخربی که کودهای شیمیایی بر روی گیاهان و خاک و آب های زیرزمینی دارند؛ مهندسان ژنتیک تصمیم گرفتند با استفاده از فناوری های زیستی کودهایی تولید نمایند که جایگزین کودهای شیمیایی شوند. مهندسی ژنتیک با استفاده از پسماندهای شهری و کشاورزی می تواند کودهای زیستی آلی و غنی تولید نماید. این کار چندین مزیت به همراه دارد. اولین مزیت این است که استفاده از کودهای شیمیایی کاهش پیدا کرده و در نتیجه آلودگی های حاصل از مصرف کودهای شیمیایی کاهش پیدا می کند. دومین مزیت کاهش پسماندهای شهری و کشاورزی است. بسیاری از پسماندهای شهری و کشاورزی دفن و سوزانده میشوند که این خود معضلی برای محیط زیست است؛ در حالیکه امروزه این پسماندها به بیوکمپوست های آلی تبدیل می شوند.
مزیت دیگر این است که در مدت زمان کوتاهی بخش عمدهای از نیاز کشور به کمپوست آلی تامین می شود.
تاثیر مهندسی ژنتیک از طریق کشاورزی بر صنعت دامپروری
شاید برایتان جالب باشد اگر بدانید بیوتکنولوژی کشاورزی میتواند از طریق افزایش بهره وری در کشاورزی باعث کاهش مشکلات در صنعت دامپروری نیز شود. یکی از مشکلات بخش صنعت دامپروری تامین علوفه برای دام ها است. مهندسی ژنتیک از طریق کشت گیاهان هالوفیت در مناطق شور ایران می تواند بخش عمده ای از علوفه دام ها را تامین نماید. در مقالات بعدی بیشتر به تاثیر بیوتکنولوژی کشاورزی بر افزایش بهرهوری در کشاورزی خواهیم پرداخت.
دیدگاهتان را بنویسید
برای نوشتن دیدگاه باید وارد بشوید.